Yaz mevsimiyle birlikte, ormanlık alanları tehdit eden yangınlar tüm dünyanın gündemine oturuyor. Özellikle karadan ulaşılması imkansız sarp arazilerde veya hızla yayılan alev hatlarında havadan müdahale, yangınla mücadelede vazgeçilmez bir strateji. Yangın söndürme uçakları ve helikopterleri, sadece alevlerin üzerine su bırakmakla kalmıyor; aynı zamanda yangını ilk tespit eden gözler, karadaki ekipleri yangın hattına taşıyan nakliye araçları ve stratejik noktalara su bırakan hassas makineler olarak görev yapıyorlar. Bu nedenle, her ülke, kendi coğrafi koşulları ve yangın riski doğrultusunda hava gücünü artırmaya çalışıyor. Peki, Türkiye’nin kaç tane yangın söndürme uçağı var? Türkiye kaç tane yangın söndürme uçağına sahip? İşte detaylar…
YANGINLA MÜCADELEDE HAVA GÜCÜ NEDEN VAZGEÇİLMEZ?
Yangın söndürme hava araçları, sundukları eşsiz avantajlar nedeniyle hava filosunun ayrılmaz bir parçasıdır:
- Hassas ve Hızlı Müdahale: Uçaklar ve helikopterler, yangın bölgelerine karadan çok daha hızlı ulaşabilir. Özellikle helikopterler, daha düşük irtifada uçabilme ve daha dar alanlarda manevra yapabilme yetenekleri sayesinde suyu veya yangın söndürücü köpüğü hedefe çok daha hassas bir şekilde bırakabilirler. Bu, yanan ağaç tepeleri veya binalar gibi belirli noktalara doğrudan müdahale için kritiktir.
- Dikey Kalkış ve İniş (VTOL) Esnekliği: Helikopterler, pist ihtiyacı duymadan, su kaynaklarının (göl, baraj, deniz) veya yangın bölgesinin hemen yakınına inip kalkabilirler. Bu, suya ulaşma mesafesini kısaltır ve müdahale süresini hızlandırır, özellikle engebeli arazilerde büyük avantaj sağlar.
- Personel ve Ekipman Taşıma: Yangın helikopterleri, karadan ulaşımın zor olduğu noktalara yangın söndürme ekiplerini, itfaiyecileri ve ekipmanları hızla taşıyabilir. Bu, yangına ilk müdahalenin hızını ve etkinliğini artırır.
- Keşif ve Gözetleme: Termal kameralar ve gelişmiş sensörlerle donatılmış bazı hava araçları, yangının yayılımını izleyebilir, sıcak noktaları tespit edebilir ve karadaki ekiplere gerçek zamanlı bilgi aktarabilir, böylece yangın stratejisinin belirlenmesine yardımcı olur.
TÜRKİYE’NİN KAÇ TANE YANGIN SÖNDÜRME UÇAĞI VAR?
Yangın söndürme hava araçlarının envanterleri, sürekli değişen bir yapıda olduğu için kesin ve anlık sayıları bulmak zor olsa da, genel güçleri ve bu alandaki yatırımlarıyla öne çıkan ülkeler ve yaklaşımları şöyledir:
9. Yunanistan (Tahmini 20-30+ Hava Aracı): Akdeniz iklimine sahip Yunanistan, her yaz büyük yangın tehdidi altındadır. Yangınla mücadele filosu, genellikle Canadair CL-215/415 tipi amfibi uçaklara ve çeşitli helikopterlere dayanır. Ülke, yangınlara hızlı müdahale kapasitesiyle öne çıkmaktadır.
8. İspanya (Tahmini 30-40+ Hava Aracı): Avrupa’da yangınla mücadelede önemli bir deneyime sahip olan İspanya, özellikle CL-215/415 filosunu etkin bir şekilde kullanır. Coğrafi yapısı ve sıkça yaşanan yangınlar nedeniyle hava gücüne yatırım yapmaya devam etmektedir.
7. İtalya (Tahmini 40-50+ Hava Aracı): Akdeniz havzasının bir diğer önemli ülkesi İtalya da büyük ve modern bir yangın söndürme filosuna sahiptir. Fransa ve İspanya gibi, İtalya da CL-415 tipi uçakları ve çeşitli helikopterleri yoğun olarak kullanarak yangınlara havadan müdahale etmektedir.
6. Fransa (Tahmini 50-60+ Hava Aracı): Avrupa’da yangınla mücadelede öncü ülkelerden biri olan Fransa, özellikle Canadair CL-415 filosuyla tanınır. Ülke, yangınlara hızlı müdahale kapasitesi ve bölgesel işbirliğindeki rolüyle öne çıkmaktadır.
5. Türkiye (Tahmini 80+ Hava Aracı): Son yıllarda hava filosunu önemli ölçüde güçlendiren Türkiye, orman yangınlarıyla mücadelede büyük bir atılım gerçekleştirdi. Özellikle Orman Genel Müdürlüğü (OGM) bünyesinde ve kiralama yoluyla temin edilen CL-215/415 tipi su atar uçaklar ile çeşitli modellerde helikopterler (Mi-8/17, Chinook gibi) filonun önemli bir kısmını oluşturur. Türkiye, yerli üretim insansız hava araçları (İHA) ile de yangın tespiti ve gözetleme alanında aktif rol alarak yangınla mücadele kapasitesini çeşitlendirmektedir. 2021’deki büyük yangın felaketlerinin ardından, ülkenin hava filosu kapasitesi hızla artırılmıştır ve gece görüş sistemleriyle donatılmış helikopterler sayesinde gece yangın söndürme kabiliyeti de geliştirilmiştir.
4. Avustralya (Tahmini 100+ Hava Aracı): Geniş ve kurak arazileri, sık yaşanan çalı yangınları nedeniyle Avustralya, hem kendi filosuyla hem de uluslararası desteklerle yangınla mücadele ediyor. Hava tankerlerinden helikopterlere kadar geniş bir yelpazede hava aracına sahiptir.
3. Rusya (Tahmini 150+ Hava Aracı): Dünya’nın en geniş ormanlık alanlarından bazılarına sahip olan Rusya, yangınlarla mücadele için Ilyushin Il-76 gibi büyük nakliye uçaklarının modifiye edilmiş yangın söndürme versiyonlarını ve Beriev Be-200 gibi amfibi jetleri kullanır. Filosu, uzak ve zorlu bölgelerdeki yangınlara müdahale edebilme yeteneğine sahiptir.
2. Kanada (Tahmini 200+ Hava Aracı): Dünya’nın en geniş ormanlık alanlarından birine sahip olan Kanada, her yıl büyük yangınlarla mücadele eder ve yangın söndürme uçaklarına yaptığı yatırımla dikkat çeker. Özellikle ikonik Canadair CL-215/415 (şimdiki Viking Air CL-415) filosuyla ünlüdür ve dünya genelinde bu alanda öncülerden biridir.
1. Amerika Birleşik Devletleri (Tahmini 500+ Hava Aracı): ABD, sık yaşanan orman yangınları nedeniyle dünyanın açık ara en büyük yangın söndürme hava filosuna sahiptir. Federal, eyalet ve özel şirketlere ait çok sayıda Boeing 747 Supertanker (artık hizmette değil, ancak önceki nesil büyük tankerleri temsil eder), DC-10 Air Tanker, C-130 Hercules varyantları, çok sayıda helikopter ve daha küçük uçaklardan oluşan devasa bir filoya sahiptir. Teknolojiye ve müdahaleye yapılan sürekli yatırımlarla bu alanda liderliğini koruyor.
(Not: Sayılar, kamuya açıklanan veya tahmin edilen veriler olup, bakım durumuna, kiralamalara ve operasyonel duruma göre farklılık gösterebilir. Özellikle aktif operasyonel sayı sürekli değişmektedir.)
