Türk Havacılık ve Uzay Sanayii üretimi millî genel maksat helikopteri GÖKBEY, Jandarma’ya teslim edilen seri üretim modeliyle birlikte en güncel halini dünyaya ilan etmiş oldu. Yenilenmiş GÖKBEY’in ‘erken duhûl’ kapsamında üretilen ilk 3 adet GÖKBEY’den farklı bazı özellikleri bulunuyor.
29 Ekim 2024 günü Jandarma Genel Komutanlığı’nda hizmete başlayan GÖKBEY helikopterinin envanterdeki sayısı 19 Ağustos 2025 itibariyle 4’e ulaştı.
Prototip üretimler sonrası ilk 3 adedi ‘erken duhûl’ konfigürasyonuyla teslim edilen GÖKBEY, 4.’sü gerçekleşen teslimatla birlikte ‘seri üretim modelini’ tüm dünyaya göstermiş oldu.
Jandarma pilotlarının uçurmaya başladığı J-6004 kuyruk numaralı GÖKBEY, özellikleri itibariyle diğer 3’ünden farklı. Daha hafif kompozit malzemeler kullanılan yeni GÖKBEY, eski modeline göre 200 kilogram hafifledi.
Pilotların isteklerine göre helikopterde güncellemeler yapan Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), bazı değişimler uygulayarak seri üretime soktuğu GÖKBEY’i hem yurt içi hem de yurt dışı pazar için rekor sayılarda üretmeyi hedefliyor.
Jandarma’ya 4.’sü teslim edilen GÖKBEY’de ne gibi güncellemeler yapıldığı sorusunun cevabını savunma-havacılık editörü Tolga Özbek verdi. Kendisine ait platformlarda GÖKBEY’deki değişimi maddeler halinde sıralayan Özbek şunları söylüyor:
“Yeni helikopterin eskiye göre en önemli farkı, yaklaşık 200 kilogram hafifletilmiş olmasıdır. Helikopter şimdi 200 kilo ekstra yük taşıyabiliyor. Gövdedeki ağır parçalar hafif malzemeyle değiştirildi.
Ek bakım basamakları konuldu; motor kapağının daha rahat teknik bakım için öne kaydırılması sağlandı. Benzer bir sistem TUSAŞ tarafınan üretilen Sikorsky tasarımı T-70’te de var. Kaydırmalı kapak çok hızlı açılıp motor kontrol ve bakımlara yapılabiliyor.
Pilotlardan geri dönüşler ASELSAN ve TUSAŞ tarafından dikkatle takip ediliyor. GÖKBEY’in donanım ve yazılımlarında iyileştirme yapıldı.
Paraşüt atlayışları için kapıya özel ekipman konuldu. Atlamaya uygun kabin kapı kilit mekanizmaları eklendi. Böylelikle GÖKBEY paraşütle atlama eğitimlerinde de kullanılacak.”
TS1400 HELİKOPTERİYLE NE ZAMAN TESLİM EDİLECEK?
Jandarma Genel Komutanlığı dördüncü GÖKBEY’in envantere alındığını duyuran sosyal medya paylaşımında şu ifadelere yer verdi:
“Gökyüzündeki gücümüze güç kattık! 4’üncü GÖKBEY helikopterimiz, Jandarma Genel Komutanlığı envanterine katıldı.
Yerli ve milli imkânlarla üretilen ve ilk seri üretim olma özelliğini taşıyan GÖKBEY’imizle vatan semalarında daha güçlü, daha kararlıyız.”
İlk 3 helikopteri kapsayan ‘erken duhûl’ konfigürasyonu sonrası 4. helikopterle birlikte 20 adet GÖKBEY’in seri üretimi başlamış oldu. Toplamda 23 adet GÖKBEY, Amerikan LHTECH üretimi CTS800-4A motorlarını kullanacak. Bu motor T-129 ATAK’a da güç veriyor.
TUSAŞ Motor Sanayii-TEI tarafından millî imkânlarla geliştirilen turboşaft motoru TS1400 ise bu esnada sertifikasyon süreçlerini tamamlamış olacak.
GÖKBEY, 19 Nisan 2023’te TS1400 ile ilk uçuşunu gerçekleştirmişti. TEI’nin şu anda seri olarak ürettiği TS1400 motorları, sertifikasyon aşamasının bitimi sonrasında 2027 sonundan itibaren GÖKBEY’de kullanılmaya başlanacak.
TUSAŞ Genel Müdürü Mehmet Demiroğlu, IDEF 2025’teki açıklamasında, “2027 sonunda yerli motor TS1400 ile teslim edilecek GÖKBEY en zorlu koşullarda görev yapacak şekilde tasarlandı” ifadelerini kullandı.
Amerikan motorunun kulanıldığı ilk 23 adetlik paketin ardından 57 adet yerli motorlu GÖKBEY’in üretimine geçilecek. İkinci etaptaki 57 adet helikopterin tamamı TEI-TS1400 motorlarından güç alacak.
GÖKBEY’İN BİRİM FİYATI KAÇ MİLYON DOLAR?
Jandarma Genel Komutanlığı’nın ilk 80 adedi kapsayan pakette 20 GÖKBEY’e sahip olacağı belirtiliyor. Jandarma bunlardan 4’ünü kullanmaya başladı.
Seri üretimdeki GÖKBEY’ler sırasıyla şu kurumlara teslim edilecek: Sağlık Bakanlığı, Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü.
6 ton kalkış ağırlığına sahip GÖKBEY, 20 bin feet (6 kilometre) irtifada saatte 306 kilometre hızla uçuyor.
Taşıdığı 12 yolcuyu yaklaşık 950 kilometre uzaktaki bir noktaya ulaştırabilen GÖKBEY helikopteri VIP, kargo, hava ambulans, arama-kurtarma ve kıyı ötesi ulaşım gibi çeşitli türde görevleri zorlu iklim koşullarında, yüksek irtifa ve sıcaklıkta yerine getirebiliyor.
2013 yılında imzalanan sözleşmeyle birlikte kağıt üzerinde projesi çizilen GÖKBEY, rekor bir sürede, tam 5 yıl sonra ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
2018 yılındaki uçuşun ardından T-625 Genel Maksat Helikopteri’ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından GÖKBEY adı verildi.
TUSAŞ eski Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Fahrettin Öztürk, Nisan 2024 itibariyle yaptığı açıklamada, “Şu anda en az 300 adet GÖKBEY isteniyor. Yani ileride bunun kaç yüz ya da kaç bin olacağını bilmiyoruz. Ama ürünümüzün kalitesi ortada” demişti.
Leonardo AW139 (İtalyan), HAL Dhruw (Hint), Kamov Ka-62 (Rus), Airbus H175 (Fransa) gibi muadilleri göz önüne alındığında GÖKBEY ihracat birim fiyatının 12-15 milyon dolar arasında olacağı tahmin ediliyor.
